Το Τρίγωνο Κάρμπαν αποτελεί ένα ευρέως διαδεδομένο μοντέλο σχέσεων. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε απο τον Στίβεν Κάρμπαν το 1968.
Τι είναι το Τρίγωνο Κάρμπαν;
Πρόκειται για ένα γεγονός, όπου τα άτομα της σχέσης, αλληλοεξαρτώνται και χειραγωγούν ο ένας τον άλλον. Σε αυτή τη σχέση δεν υπάρχουν ψεγάδια ευτυχία και οι άνθρωποι έχουν ήδη εξαντληθεί προκειμένου να αλλάξουν την κατάσταση.
Μέσα στο συγκεκριμένο μοτίβο μπορούν να υπάρχουν δύο ή και περισσότερα άτομα. Οι ρόλοι στο συγκεκριμένο σχήμα μπορούν να εναλάσσονται. Μόνο ένα στοιχείο παραμένει τελικά αμετάβλητο και αυτό είναι η χειριστικότητα μεταξύ των ατόμων του σχήματος.
Οι ρόλοι είναι πάντα τρεις:
- Το θύμα
Ποτέ δεν νιώθει το αίσθημα της χαράς παρά μόνο αισθάνεται ντροπή, φόβο ή προσβολή. Τον κυριαρχεί η ζήλια ενώ δεν απολαμβάνει ουσιαστικά την ζωή.
- Ο θύτης
Βρίσκεται σε διαρκή υπερένταση, θυμωμένος και σκέφτεται τυχόν προβλήματα που θα συμβούν στο μέλλον με αποτέλεσμα να μην ζει ουσιαστικά την ζωή. Έχει τον έλεγχο των ζωών των υπόλοιπων ανθρώπων.
- Ο σωτήρας
Θεωρεί τον εαυτό του “σωτήρα” αφού λυπάται το θύμα και νιώθει θυμό για τον θύτη. Στην πραγματικότητα δεν βοηθά κανέναν, εφόσον κανείς δεν του ζήτησε αυτό. Συνεπώς, απώτερος σκοπός του είναι να νιώσει επιβεβαίωση για τον ίδιο του τον εαυτό, παίρνοντας την ευθύνη για κάτι τέτοιο.
Διαδικασία του μοτίβου
Το θύμα νιώθει μόνο του, προσπαθεί όμως εν τέλει εξαντλείται. Ο θύτης κρίνει συνεχώς το θύμα. Ο σωτήρας παρέχει συμβουλές και συντροφιά. Με την πάροδο του χρόνου οι ρόλοι μέσα στο σχήμα αλλάζουν.
Σπάνια οι συμμετέχοντες αντιλαμβάνουν τον “εγκλωβισμό” τους στο σχήμα, τις περισσότερες φορές πιστεύουν ότι όλα είναι καλά στην ζωή τους. Σημαντικό στοιχείο θεωρείται η συνεχής αλληλοεξάρτηση των μελών και η προσπάθειά τους να αλλάξουν τους άλλους, εφόσον θεωρούν οτι το πρόβλημα δεν τον προκαλούν οι ίδιοι.
Έξοδος απο το “Τρίγωνο Κάρμπαν”
Πρέπει κάποιο άτομο του σχήματος να αντιληφθεί πως ο μόνος υπαίτιος για τις πράξεις του είναι ο ίδιος και πως η ζωή του ανήκει σε αυτόν. Πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, να νιώσει άξιος και υπεύθυνος.
Αν αδυνατούν τα μέλη να ξεφύγουν απο την κατάσταση αυτή, θα μείνουν πάντα εγκλωβισμένοι σε αυτό και το μόνο που θα αλλάζει θα είναι οι ρόλοι.
