Είναι γνωστό πλέον, πως ο κορωνοϊός δεν είναι η μόνη πανδημία που έχει προκαλέσει καταστροφές σε όλους τους τομείς καθώς έχει απειλήσει θανάσιμα την ανθρωπότητα. Τον 20ο αιώνα, λοιπόν, η ισπανική γρίπη αποτέλεσε ένα στιγμιότυπο λύπης, αγγίζοντας τα 50 εκατομμύρια θύματα. Όπου και να κοίταζες, απόγνωση, θλίψη και αγανάκτηση ενώ λόγω απουσίας της τεχνολογίας, η πληροφόρηση ήταν αρκετά περιορισμένη. Συνεπώς, η γιορτή τον Χριστουγέννων απομακρυνόταν με γοργούς ρυθμούς.Το χρονικό της ισπανικής γρίπης
Το χρονικό της ισπανικής γρίπης
Ο ιός μεταπήδησε από τα πτηνά στον άνθρωπο και στη συνέχεια άρχισε να μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων. Οι περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες είχαν επιβάλλει λογοκρισία λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με αποτέλεσμα να κρύβουν την έξαρση της πανδημίας. Αντίθετα, επειδή η Ισπανία είχε διατηρήσει στάση ουδετερότητας ο τύπος της έδινε μια πιο ρεαλιστική εικόνα της πανδημίας, με αποτέλεσμα να δίνει την εντύπωση διεθνώς ότι η χώρα είχε πληγεί πολύ βαρύτερα από την ασθένεια. Για αυτόν τον λόγο, η νόσος έμεινε γνωστή ως ισπανική γρίπη. «Οι ερευνητές μελέτησαν δείγματα του ιού που είχαν διατηρηθεί σε εργαστήρια ή βρέθηκαν σε πτώματα θαμμένα στο παγωμένο έδαφος της Αλάσκας. Διαπίστωσαν ότι μια μικρή μετάλλαξη του ιού επέτρεψε στις πρωτεΐνες της επιφάνειάς του, που χρησιμοποιούνται για να προσκολληθεί ο ιός στα κύτταρα, να αναγνωρίζουν και τους αντίστοιχους ανθρώπινους υποδοχείς.[2] «Ο θάνατος επερχόταν από οξύ φλεγμονώδες πνευμονικό οίδημα, αιμορραγική πνευμονίτιδα ή πνευμονία με οξύ αιμορραγικό οίδημα. Παρατηρούνταν κυάνωση του δέρματος ιδιαίτερα γύρω από το πρόσωπο, στο στόμα, στον λαιμό και στα δάκτυλα. Στη νεκροψία οι βάσεις των πνευμόνων ήταν περισσότερο προσβεβλημένες και οι θωρακικές κοιλότητες περιείχαν ανοικτό καφέ ή κίτρινο ως σκούρο κόκκινο υγρό»
Τα Χριστούγεννα της Πανδημίας
Η πανδημία του 1918 στιγμάτισε όχι μόνο την καθημερινότητα των ανθρώπων καθώς και τo εθιμοτυπικό των Χριστουγέννων. Παρ’ όλο που η απαγόρευση κυκλοφορίας και η υποχρεωτική μάσκα είχαν οριστεί ως μέτρα από τον Οκτώβριο στις Ηνωμένες Πολιτείες, την περίοδο των Χριστουγέννων τα μέτρα αίρονται. Οι εκκλησίες σταμάτησαν τις γιορτινές λειτουργίες με τα καταστήματα και κομμωτήρια να παρέμειναν ανοιχτά. Αυτό δεν άρεσε σε πολλούς , αφού η κοινωνικότητα των ανθρώπων τότε βρισκόταν στον εκκλησιασμός και οι λατρευτικές συναθροίσεις. Αντιθέτως, τα καταστήματα λιανικής, όχι μόνο δεν έκλεισαν, αλλά απαγόρευσαν και την χρήση μάσκας γιατί «ο κόσμος αισθανόταν τρομοκρατημένος». Τα σχολεία έκλεισαν, όμως τα παιδιά είχαν το ελεύθερο να παίζουν με συνομήλικους τους έξω. Επιπλέον, εστιατόρια και μπαρ παρέμειναν ανοιχτά και φυσικά γεμάτα, αφού γιορτές και μαγαζιά πάνε μαζί.
Όλα ήταν ένας φαύλος κύκλος. Τα μέλη της αστυνομίας ήταν υπεύθυνα για την απόφαση του τρόπου διεξαγωγής των γιορτινών εκδηλώσεων. Εδώ πρέπει να τονιστεί πως οι άνθρωποι του 1918 είχαν πλήρη αφοσίωση στο έργο της αστυνομίας και της «καραντίνας», μη αμφισβητώντας τα μέτρα και τις υποδείξεις. Οι πολίτες δεν αναγκάζονταν να υπακούσουν στα μέτρα, το έκαναν, επειδή πίστευαν στη δύναμη τους. Αυτό συνέβαινε, γιατί πάρα πολλοί είχαν χάσει αγαπημένους τους από διφθερίτιδα ή τους έβλεπαν να υποφέρουν από πολιομυελίτιδα και έτσι ήταν πρόθυμοι να υπακούσουν σε οτιδήποτε μπορούσε να τους «αποτρέψει» από το να προσβληθούν από μια τέτοια μάστιγα.
Τα Χριστούγεννα αποτελούσαν μια ιερή συνάθροιση εκείνη την εποχή. Δεν υπήρχε κάτι πιο σημαντικό για τους ανθρώπους του 20ου αιώνα από το να ξαναδούν μέλη της οικογένειας τους που ενδεχομένως βρίσκονταν αρκετά μακριά και να γιορτάζουν μαζί την συγκεκριμένη γιορτή. Η ευτυχία ήταν ακόμα πιο μεγάλη, καθώς τώρα επέστρεφαν οι στρατιώτες και οι εθελοντές του πολέμου πίσω στις οικογένειές τους. Το τέλος του Πολέμου σε συνδυασμό με την μικρή μείωση των κρουσμάτων συντέλεσε στην ανάγκη των πολιτών να γιορτάσουν όλοι μαζί. Αυτά τα Χριστούγεννα χάραξαν τον πρόδρομο του τρίτου κύματος της ισπανικής γρίπης.
Μια φοβερή ομοιότητα παρουσιάζεται στις δύο πανδημίες, αυτή του 1918 και του 2020. Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Ίδια μέτρα, ίδιες συνθήκες. Τίποτα δεν αλλάξε, ακόμη και έναν περίπου αιώνα μετά.
Βιβλιογραφία:
-
Wikipedia, Iσπανική Γρίπη (2021)
-
Slate, What Was Christmas Like During the Flu Pandemic of 1918