Μιλώντας για τη ζήλεια στις ερωτικές σχέσεις, προκύπτουν διάφορα ερωτήματα, όπως ποιοι ζηλεύουν περισσότερο ,με ποιες αφορμές , σε ποιο σημείο η ζήλεια σταματά να θεωρείται φυσιολογική.
Το αν κάποιος θα ζηλέψει τον σύντροφό του και σε ποιο βαθμό , σαφώς εξαρτάται από ποικιλία παραγόντων καθώς η ζήλεια είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο , που κυμαίνεται σε ένα συνεχές από φυσιολογική ως παθολογική.
Αυτοί οι παράγοντες αφορούν το πόσο ελκυστικός είναι ο σύντροφός μας , το πόσοι ” ανταγωνιστές ” υπάρχουν στο περιβάλλον και ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους, το αν το άτομο που ζηλεύει έχει απατηθεί στο παρελθόν. Αν για παράδειγμα προσεγγίζουν τον ερωτικό μας σύντροφο άτομο που θεωρούμε καλύτερα από εμάς σε σημαντικούς τομείς όπως η εμφάνιση ή έχουμε βιώσει την προδοσία της απιστίας στο παρελθόν , τότε αυξάνεται η πιθανότητα να νιώσουμε ζήλεια , δηλαδή την απειλή να χάσουμε μια σημαντική σχέση.
Επίσης , το πόσο εξαρτημένοι είμαστε στη σχέση μας παίζει σημαντικό ρόλο. Αν οι σύντροφοι δεν κάνουν πράγματα χωριστά , αλλά υπερεμπλέκονται μεταξύ τους και υπερεπενδύουν συναισθηματικά στη σχέση τους , φοβούνται μήπως χάσουν κάτι τόσο πολύτιμο.
Η εξάρτηση στις σχέσεις εις βάρος της ατομικότητας του καθενός συνδέεται βέβαια με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας , όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση και το άγχος. Όταν δε νιώθουμε αρκετοί αλλά έχουμε ανασφάλειες , μπαίνουμε στις σχέσεις ευάλωτοι και θέλουμε ο άλλος να καλύψει τα κένα μας , του φορτώνουμε πολλές ανάγκες μας.
Βέβαια σε αυτό το σημείο , στο πώς νιώθει δηλαδή ο καθένας με τον εαυτό του και πώς αντιλαμβάνεται την αξία του δεν μπορεί να μην αναφερθεί η γονεική ανατροφή. Ο Bowlby , ένας σημαντικός θεωρητικός των σχέσεων , υπστήριξε πως η σχέση που το βρέφος αναπτύσσει με το πρόσωπο φροντίδας επηρεάζει τις σχέσεις που ως ενήλικας πια θα έχει με τους ερωτικόυς του συντρόφους.Το ύφος σύναψης δεσμού όπως το ονόμασε , επηρεάζει τη συμπεριφορά του ατόμου όταν ζηλεύει , όταν υποπτεύεται πως ένα τρίτο πρόσωπο απειλεί τη σχέση του ή όταν φαντάζεται πως ένα τρίτο πρόσωπο απειλεί τη σχέση του . Έτσι , αν κάποιος έχει ως παιδί μια μητέρα που ανταποκρινόταν αξιόπιστα και στοργικά στις ανάγκες του, τότε πολύ πιθανόν να μη φοβάται την οικοιότητα , να έχει αυτοπεποίθηση και να εκφράζει γόνιμα τον θυμό που του προκαλείται όταν ζηλεύει. Έχει βρεθεί μάλιστα , πως όσοι έχουν ασφαλές ύφος σύναψης δεσμού ζηλευόυν περισσότερο τη συναισθηματική απιστία , και όχι τόσο τη σεξουαλική. Από την άλλη, τα αγχώδη αμφιθυμικά άτομα φοβούνται και αποφεύγουν την εγγύτητα , ενώ την χρειάζονται βαθιά. Αυτοί που πιθανότατα μεγάλωσαν με γονείς άλλοτε διαθέσιμους και άλλοτε όχι ,δηλαδή που δεν ανταποκρίνονταν σταθερά , στις ερωτικές τους σχέσεις είναι καχύποπτοι και ζηλεύουν , είναι μάλιστα πιθανό να ψαχουλέψουν τα πράγματα των συντρόφων τους ,να κατηγορήσουν τον εαυτό τους και να συσσωρεύουν θυμό που δεν εκφράζεται. Η παθολογία στις σχέσεις έχει τις ρίζες της στις σχέσεις στην πατρική οικογένεια , οι οποίες τείνουν να αναβιώνονται στο παρόν του ατόμου
Συντάκτρια: Μαίρη Γεωργοπούλου