Η ψυχική υγεία του ανθρώπου περιγράφει την συναισθηματική, την ψυχολογική καθώς και την κοινωνική ευημερία του. Ωστόσο, όταν μιλάμε για ψυχική ασθένεια καθορίζουμε το πως αισθάνεται, ενεργεί, σκέπτεται ή δρα ένα άτομο. Είναι ισοδύναμη με οποιαδήποτε σωματική ασθένεια. Απαιτεί χρόνο, ιατρική φροντίδα και κατανόηση και είναι αναγκαίο να την αποκαλούμε με το όνομά της χωρίς ντροπή.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, που άνθρωποι έχουν περάσει κατάθλιψη και δεν είναι σε θέση να το παραδεχτούν. Συνήθως, βάζουν μια ταμπέλα, προκειμένου να δικαιολογηθούν ενώ το σωστό είναι να αντιμετωπίσουν κατάματα την τρέχουσα κατάσταση. Σχόλια του τύπου “Δεν κάνει κάτι για τον εαυτό του”, “Δεν κάνει αρκετή προσπάθεια”.
Κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει ότι η πηγή όλων των “ελαττωμάτων” που αντίκριζαν στο άλλο άτομο, ήταν η κατάθλιψη και εξαιτίας αυτής δεν μπορεί να αλλάξει την συμπεριφορά του ένα άτομο. Δεν θεωρούνται ελαττώματα του χαρακτήρα ή στίγμα αδιαφορίας για την προβληματική συμπεριφορά αλλά για μια ψυχική ασθένεια.
Αυτό που διαχωρίζει την ψυχική ασθένεια από την σωματική, είναι ότι η ψυχική ασθένεια είναι αθόρυβη, αόρατη για τους άλλους. Για τους πάσχοντες, όμως, είναι και αυτή ορατή. Μπορεί κανείς να διακρίνει μια αλλαγή σε ένα άτομο που πάσχει, σαν να μην είναι πια το ίδιο, να χάνεται, να απομακρύνεται, να μην μπορεί να αντιδράσει.
Πολλοί άνθρωποι, όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με μια τέτοια ψυχική ασθένεια δυσκολεύονται να εκφράσουν τι νιώθουν, τι περνούν και έχουν την εντύπωση ότι κανείς πια δεν ενδιαφέρεται για τους ίδιους, περνώντας την δυσχερή αυτή κατάσταση ολομόναχοι. Ίσως από φόβο. Από φόβο του στίγματος. Μην στιγματιστεί το “εγώ” τους, η κοινωνική και η προσωπική τους ταυτότητα και συγκαλύπτουν την κατάσταση αυτή, προσποιούμενοι την ανυπαρξία της.
Αντίθετα, άνθρωποι απομακρύνονται αρκετά από φίλους, που φέρονται περίεργα λόγω κάποιας ψυχικής ασθένειας. Σχόλια όπως: “Εμάς αποφεύγει, με τους άλλους φίλους του μια χαρά κάνει παρέα», γίνονται συχνά. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη ενσυναίσθησης και κατανόησης προς το πάσχον πρόσωπο. Απεναντίας, άλλα άτομα, δίχως να καταλαβαίνουν την σοβαρότητα του προβλήματος απευθύνονται στους “πάσχοντες” με σχόλια: “Όλα είναι στο μυαλό σου” , “Υπάρχουν και χειρότερα” με αποτέλεσμα το άτομο με την ψυχική ασθένεια να κλείνεται όλο και περισσότερο στον εαυτό του, έχοντας την επιθυμία να αποκρύψει την ψυχική ασθένεια και να την αποδώσει σε άλλα αίτια.
Μην κλείνεις τα μάτια
Ζούμε στο 2022 και δεν δικαιολογείται να μην γνωρίζουμε και να μην κατανοούμε την έννοια της ψυχικής ασθένειας, την εποχή όπου σχεδόν όλοι παλεύουν για την ψυχική τους ισορροπία, λόγω της σκληρής πραγματικότητας με την οικονομική κρίση και την πανδημία να βρίσκονται καθημερινά στο επίκεντρο. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι προτιμούν να μην μιλήσουν γι’ αυτό. Ο ρόλος του στίγματος και των στερεοτύπων είναι καταλυτικός για την ψυχική υγεία του ανθρώπου.