“Είμαι εμμονικός με την καθαριότητα και την λεπτομέρεια, πάσχω από OCD;”
Η απάντηση είναι: Μάλλον όχι. Η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ορίζετε ως μια ψυχική πάθηση, που χαρακτηρίζεται από παράλογες σκέψεις, ιδέες, εικόνες (εμμονές – ιδεοληψίες ή ψυχαναγκασμούς) και οδηγεί τους πάσχοντες σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ( καταναγκασμούς). Επίσης είναι πιθανό να υπάρχει μόνο μία από τις δύο (μόνο ψυχαναγκασμοί ή μόνο επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές) και η διάγνωση τους να παραμένει η ίδια .
Όλα τα παραπάνω, αποτελούν πηγή δυσφορίας για το ίδιο το άτομο που βιώνει την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή καθώς παρακωλύει και σημαντικές δραστηριότητες της καθημερινότητάς. Έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλες τις πτυχές της ζωής του ατόμου και απασχολούν σημαντικό μέρος από τον χρόνο του, την συναισθηματική, επαγγελματική και κοινωνική του ζωή.
Οι περισσότεροι πάσχοντες είναι σε θέση να αντιληφθούν και να αναγνωρίσουν τον παθολογικό χαρακτήρα των καταναγκασμών τους, παρ’ όλα αυτά είναι εξαιρετικά δύσκολο να διακόψουν τις συμπεριφορές αυτές. Σύμφωνα με το εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, μόλις το 1.6% του πληθυσμού της Αμερικής πάσχει από OCD. Και ενώ οι άνθρωποι πάσχουν από υπο-κλινικά συμπτώματα, οι περισσότεροι που λένε «πάσχω από OCD για τα μαλλιά μου, τις κρεμάστρες στη ντουλάπα μου, κλπ” στην πραγματικότητα δεν έχουν τίποτα.
«Όταν είσαι στην κατηγορία Α είναι κομμάτι της προσωπικότητας σου. Μπορεί να σε αγχώνει αλλά κατά βάθος σου αρέσει» εξηγεί ο κλινικός ψυχολόγος Jeff Szymanski, Ph.D., και συμπληρώνει:
Η τελειομανία είναι κομμάτι σου και ίσως σου δημιουργεί την αίσθηση της επιτυχίας και να σου ανεβάζει την αυτοπεποίθηση. Οι άνθρωποι με OCD, δεν αισθάνονται σαν δικό τους κομμάτι τους ψυχαναγκασμούς και τις ιδεοληψίες τους. Οι ψυχαναγκασμοί τους δεν είναι επιλογή τους η οποία γεννιέται μέσα από την απόλαυση αλλά τους δημιουργεί απίστευτο άγος το οποίο τους ταλαιπωρεί!
Σύμφωνα με το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, οι άνθρωποι που πάσχουν από obsessive-compulsive disorder αναλώνονται από τους φόβους (τους οποίους ονομάζουμε εμμονές), που τους οδηγούν να εκτελούν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (καταναγκασμούς), σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί μία κατάσταση ή προσωρινά να ανακουφίσει το άγχος.
Ορισμένοι άνθρωποι βιώνουν υπερβολικό φόβο για τα μικρόβια, τις ασθένειες κι έτσι πέφτουν θύματα των ψυχαναγκαστικών συμπεριφορών, όπως το να τρίβουν τα χέρια τους για ώρες, να επαναλαμβάνουν λέξεις ή φράσεις ή να επιχειρούν να διατηρήσουν την απόλυτη συμμετρία στα αντικείμενα του χώρου, που βρίσκονται.
Για να πληροί κάποιος τα κλινικά κριτήρια του DSM-5 για την ΙΨΔ, θα πρέπει να περνάει τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα απορροφημένος σε κάποια καταναγκαστική δραστηριότητα, η οποία συνήθως έχει σχέση με τον καθαρισμό, την οργάνωση και τον έλεγχο.
Σε περιπτώσεις μέτριας έως σοβαρής ψυχαναγκαστικής-καταναγκαστικής διαταραχής, οι άνθρωποι συχνά αφιερώνουν τόσο πολύ χρόνο στους καταναγκασμούς που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή, λέει ο Szymanski.
